Het (uniform) toedelen van beleggingsresultaten naar bereikbaar pensioen

Dit achtergronddocument bespreekt de effecten van het (uniform) toedelen van beleggingsresultaten naar bereikbaar pensioen. We laten de effecten zien voor verschillende generaties. Tijdens de uitwerking van het pensioenakkoord is dit idee veelvuldig besproken met de CPB-klankbordgroep.1 Muns en Werker (2019) hebben gelijke toedeling naar nominale bereikbare pensioenen eerder uitgewerkt in een volledig reële wereld, i.e., zonder inflatie. Het uitwerken van deze vorm van toedelen en het doorrekenen ervan met het CPB-pensioenmodel, met daarin bijvoorbeeld wel inflatie, geeft aanvullende inzichten ten opzichte van deze eerder gepubliceerde doorrekeningen. In dit document presenteren we daarom deze inzichten.

Bij het (uniform) toedelen van beleggingsresultaten naar bereikbaar pensioen worden renterisico’s gedeeld door deelnemers binnen een pensioenfonds. Het nieuwe pensioencontract uit de Hoofdlijnennotitie (ministerie van SZW, 2020) kiest ervoor om renterisico’s in beginsel niet te delen tussen deelnemers. 2 De Hoofdlijnennotitie meldt echter ook als ‘kern van het nieuwe pensioencontract’ dat bij het verdelen van overrendementen over deelnemers “wordt aangesloten bij het idee dat een positief of negatief rendement (of andere schokken) in een ideale situatie voor alle fondsdeelnemers eenzelfde invloed heeft op het te verwachten pensioenresultaat. Dit pensioenresultaat is de optelsom van de reeds gerealiseerde pensioenopbouw en de te verwachten toekomstige pensioenopbouw. Dat wordt praktisch ingevuld met een toedeling naar leeftijd. Resultaat van deze aanpak is dat de toedeling van beleggingsrendement en langlevenrisico’s meer aansluit op het verwachte pensioenresultaat in plaats van bij het al opgebouwde vermogen of de reeds opgebouwde aanspraken. Dit levert een belangrijke bijdrage aan het uitgangspunt van dempen van pech- en gelukgeneraties en werkt daardoor welvaartsverhogend.” (ministerie van SZW, 2020, p.11-12). Op welke wijze dit vorm krijgt in de praktijk vraagt nadere uitwerking.

In dit achtergronddocument laten we de resultaten zien van een strikte invulling van het (uniform) toedelen van beleggingsresultaten naar bereikbaar pensioen. We vergelijken deze resultaten met het nieuwe contract uit juni 2020, het huidige FTK-contract, het SER-contract uit juni 2019. We sluiten zoveel mogelijk aan bij de analyse van Muns en Werker (2019).